بررسی رابطه عملکرد دانه با صفات کمی در 500 لاین گندم نان از طریق تجزیه به عامل ها

به منظور تعیین رابطه عملکرد دانه با مراحل اصلی رشد ساختار مرفولوژیکی و اجزاء عملکردگندم‘ تعداد 500 لاین گندم نان متعلق به کلکسیون گندم بخش تحقیقات غلات موسسه اصلاح وتهیه نهال وبذر در سال 1373 ‘ در قالب یک طرح اگمنت با 4 شاهد و در 20 بلوک موردارزیابی قرار گرفتند. صفات زمان گلدهی ‘ زمان رسیدن فیزیولوژیکی ‘ دوره پرشدن دانه ‘ طول‘ عرض و سطح برگ پرچم‘ طول غلاف برگ پرچم‘ فاصله مابین قاعده سنبله و پهنک برگ پرچم (اکستراژن) ‘ قطر پداتکل ‘ طول سنبله‘ ارتفاع بوته‘ عملکرددانه ‘ عملکرد بیولوژیکی ‘ شاخص برداشت‘ تعداد دانه در سنبله ‘ وزن هزار دانه ‘ تعداد سنبلچه در سنبله‘ تعداد سنبلچه بارور‘ تعداد گلچه در سنبلچه ‘ تعداد گلچه زایا و تعداد سنبله درکرت موردارزیابی قرار گرفتند. در این مطالعه از ضرایب همبستگی دو به دو‘ رگرسیون گام به گام وتجزیه به عامل ها استفاده شد. ضرایب عملکردبا کلیه صفات مورد بررسی باستثنای طول سنبله‘ قطر پداتکل و دوره پرشدن دانه معنی دار بود. با این وجود تاثیر پذیری عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی از صفات طول سنبله و قطر پداتکل و دوره پرشدن دانه معنی دار بود. با این وجود تاثیر پذیری عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی از صفات طول سنبله و قطر پداتکل نیز به نحوی در معادلات رگرسیون مشاهده شد. تجزیه به عامل ها نیز شریب عاملی دوره پرشدن دانه را بعنوان تنها ضریب معنی دار در عامل 5 که 6/6 درصد از تغییرات تمامی داده ها را توجیه می نماید معرفی نمود. نتایج حاصل از این بررسی ضمن نشان دادن برتری روش تجزیه به عامل ها نسبت به نتایج حاصل از دو روش دیگر در نشان دادن روابط صفات و نقش آنها در ارتباط با عملکرد دانه‘ مشخص نمود که نتایج حاصل از هر سه روش آماری ‘ تا حدود زیادی موید ومکمل یکدیگر می باشند.